Pоplаvе sа sоbоm nоsе pоtеnciјаlnu оpаsnоst оd pоgоršаnjа higiјеnskо-еpidеmiоlоških prilikа i mоgućnоst pојаvе i širеnjа zаrаznih bоlеsti. Zа vriјеmе i nаkоn prirоdnih kаtаstrоfа, vеlikа је оpаsnоst оd pоvrеđivаnjа. Оpаsnоst prеdstаvljајu srušеnе еlеktričnе instаlаciје, vоdоm nаmоčеnе еlеktričnе utičnicе, prеkinutе plinskе ciјеvi i vеliki kоmаdi krhоtinа. Nајvеćеm zdrаvstvеnоm riziku su izlоžеnе nајоsјеtljiviје grupе stаnоvništvа (dјеcа, trudnicе, hrоnični bоlеsnici i stаriјi ljudi). Za vrijeme poplava važno je poduzeti mjere koje će sprječiti širenje zaraznih bolesti putem zagađene vode i hrane, kao i mjere koje se odnose na ličnu higijenu, higijenu predmeta i mjesta stanovanja i zaštitu od povreda.
Šta činiti za vrijeme poplave?
- U poplavljenim područjima rizik od zagađenja vode za piće je povećan, te vodu sa slavine ne treba piti dok se ne dobiju pouzdani dokazi da je sigurna za konzumaciju. Do tada treba piti prokuhanu, dezinficiranu ili flaširanu vodu.
- Prokuhavanje vode treba vršiti tako da se nakon što proključa, voda pusti da ključa najmanje 5 minuta, kako bi se uništili uzročnici bolesti, a zatim se prohladi i koristi u toku istog dana.
- Prokuhavanje vode imaće efekta ako je voda samo mikrobiološki zagađena.Ako je voda zagađena hemikalijama, prokuhavanje je neće učiniti prikladnom za piće i takva voda se ne smije koristiti. Ukoliko se voda za piće dezinfekuje, dezinfekciju vršiti prema uputstvu za doziranje, zavisno od dezinfekcionog sredstva. U slučaju nejasnoća vezanih za doziranje dezinfekcionog sredstva obratiti se ustanovi od koje je sredstvo nabavljeno ili dobiveno.
- Higijenski neispravna voda se ne smije upotrebljavati ni za pranje suđa, zuba, lica, ruku, pranje i pripremu namirnica i pravljenje leda.
- Kada su u pitanju djeca koja se hrane zamjenama za majčino mlijeko, odnosno hranom koju treba pripremati sa vodom, koristiti isključivo prokuhanu vodu i prema navedenim uputama.
- Lična higijena je u kriznim situacijama posebno važna. Prvenstveno je važno često pranje ruku uz upotrebu sapuna (prije jela, nakon upotrebe WC-a, nakon čišćenja naplavnog otpada i nakon rukovanja artiklima koji su došli u kontakt sa naplavnom ili kanalizacijskom vodom). Posebnu pažnju treba obratiti na čistoću ruku kod djece i starijih osoba.
- Ako dođe do povređivanja, važno je znati da se otvorene rane moraju očistiti i zaštititi flasterom ili zavojem, kako bi se spriječila infekcija, te da se mora spriječiti kontakt rane sa nečistom vodom. Nekada je potreban i dodatni tretman (npr. vakcinisanje protiv tetanusa), a ljekarsku pomoć je obavezno potražiti ako se pojave crvenilo, otok ili gnojni iscjedak na rani.
- Ljekarsku pomoć treba potražiti i u slučaju pojave mučnine, povraćanja, slabosti, proliva, povišene temperature itd.
Šta učiniti nakon poplave?
Nakon povratka u kuće, pored mjera zaštite koje su se provodile za vrijeme poplave, potrebno je provesti i mjere sanacije objekata i područja koja su bila pod vodom.
- Držati se što dalje od oborenih električnih vodova, a njihovu lokaciju prijaviti elektrodistribuciji.
- Prijaviti eventualna oštećenja plinovoda i plinskih uređaja i ne koristiti ih dok se ne poprave.
- Neophodan je pregled instalacija za dostavu plina i električne energije od strane kvalificiranih stručnjaka.
- Izbjegavati vožnju automobilom zbog mogućeg oštećenja cesta u poplavljenom području.
- Od komunalnih preduzeća tražiti uslugu čišćenja oštećenih septičkih jama i ispiranje kanalizacionog sistema.
- Zbog mogućnosti miješanja sa kanalizacionom vodom obavezno je čišćenje (vrućom vodom i deterdžentom, uz obavezno korištenje gumenih rukavica) i dezinficiranje zidova i podova prostorija u koje je dospjela voda za vrijeme poplave.
- Zagađene predmete i materijale, koji se ne mogu očistiti i dezinficirati, baciti.
- Pranje odjeće i čišćenje obuće.
- Pranje i dezinficiranje dječijih igračaka.
- Bacanje hrane koja je došla u direktan kontakt sa poplavnom vodom, kao i svu kvarljivu hranu koja je stajala duže od 4 sata van frižidera. Voće i povrće sa naplavnih područja ne jesti.
- Čišćenje neoštećenih limenki koje su došle u kontakt sa poplavnom vodom.
- Čišćenje radnih ploha i pribora za jelo i kuhanje.